بروز ناگهانی سندرم کوشینگ در گروهی از معتادان در تهران

مقدمه: با وجود استفاده‌ی گسترده و فراوان از گلوکوکورتیکوئیدها در حیطه‌ی پزشکی، گزارش‌ها از مصرف کاذب (factitious) این مواد، نادر بوده‌اند. در این مطالعه، شیوع گسترده‌ی سندرم کوشینگ در معتادانی که بدون آگاهی از وجود ترکیبات گلوکوکورتیکوئید در آمپول‌های تمجزیک (نام تجاری بوپرونورفین)، موجود در بازارها نباید از آن‌ها برای کمک به ترک اعتیادشان استفاده کرده بودند، بررسی شد. مواد و روش‌ها: سوابق پزشکی و پرونده‌ی 19 بسیار با تشخیص نهایی کوشینگ ایاتروژن مرور شد. برای یافتن گلوکوکورتیکوئیدهای عمده روش کروماتوگرافی مایع ـ جرم سنجی (LC-Mass) mass spectrometry analysis به کار رفت. یافته‌ها: بوپرونورفین در ویال‌ها وجود نداشت. هر ویال حاوی 4/0 میلی‌گرم دگزامتازون دی‌سدیم‌فسفات و نیز مخلوطی از دی‌استیل‌مورفین (هروئین)، استیل کدئین و فنیرامین بود. طول مدت مصرف تمجزیک توسط بیماران (18-1)5/4 ماه و تعداد آمپولی که در هر روز استفاده کرده بودند، (20-2) 5/6 عدد بود. یافته‌های فیزیکی بیماران در مطالعه‌ی ما تفاوت عمده‌ای با موارد کوشینگ درونزاد کلاسیک نداشت اما سطح کورتیزول سرم و ادرار آنها سرکوب شده بود و پنج نفر به مشکلات مهم دچار شده بودند. نتیجه‌گیری: سندرم کوشینگ در اثر مصرف پنهانی و ندانسته‌ی استروئیدها ممکن است در معتادان هر جامعه بیشتر از افراد سالم آن به وجود بیاید، ظن قوی لازمه‌ی تشخیص این موارد از کوشینگ برونزاد است. هرگاه در معتادان با ظاهری کوشینگوئید مواجه شدیم، ‌باید احتمال استفاده از داروهای بازار سیاه با محتویات کورتیکوستروئیدی را مد نظر قرار دهیم.